Η Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας και η Ψυχοθεραπεία είναι δύο όροι που συχνά χρησιμοποιούνται αλληλοσυμπληρωματικά, όμως διαφέρουν σε αρκετούς τομείς, όπως η φύση, ο σκοπός, η διάρκεια και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη των ατόμων. Παρόλο που και οι δύο εστιάζουν στην ενίσχυση της Ψυχικής Υγείας, ο τρόπος προσέγγισης και οι στρατηγικές που εφαρμόζονται διαφέρουν.
Σκοπός και Αντικείμενο
Η Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας επικεντρώνεται κυρίως στη βοήθεια του ατόμου να αντιμετωπίσει καθημερινές δυσκολίες και προβλήματα της ζωής, όπως άγχη, επαγγελματικές ή προσωπικές κρίσεις, οικογενειακά προβλήματα ή σημαντικές μεταβατικές φάσεις (π.χ. διαζύγιο, αλλαγή καριέρας, θάνατος αγαπημένου προσώπου). Σκοπός της Συμβουλευτικής είναι να παρέχει πρακτική υποστήριξη, καθοδήγηση και στρατηγικές για την επίλυση αυτών των προβλημάτων, ενισχύοντας τις ικανότητες του ατόμου να διαχειριστεί τις δύσκολες καταστάσεις.
Η Ψυχοθεραπεία, από την άλλη, εστιάζει σε πιο βαθείς και συχνά χρόνιους ψυχολογικούς παράγοντες, όπως διαταραχές άγχους, κατάθλιψη, ψυχοσωματικά προβλήματα ή τραυματικές εμπειρίες. Σκοπός της Ψυχοθεραπείας είναι να βοηθήσει το άτομο να κατανοήσει τα υποκείμενα αίτια των ψυχικών του δυσκολιών και να επεξεργαστεί συναισθηματικά και ψυχολογικά θέματα που επηρεάζουν την καθημερινή του ζωή. Η Ψυχοθεραπεία μπορεί να προσφέρει βαθύτερη θεραπεία και να οδηγήσει σε πιο ουσιαστικές αλλαγές στη συμπεριφορά και την ψυχική κατάσταση του ατόμου.
Διαδικασία και Τεχνικές
Η Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας συνήθως χρησιμοποιεί πιο πρακτικές και επικεντρωμένες στις λύσεις τεχνικές. Ο Σύμβουλος επικεντρώνεται στο να βοηθήσει το άτομο να αναγνωρίσει τα προβλήματά του και να βρει άμεσες στρατηγικές για την αντιμετώπισή τους. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), η οποία εστιάζει στην αναγνώριση και αλλαγή αρνητικών σκέψεων και συμπεριφορών.
- Τεχνικές διαχείρισης άγχους και πρακτικές χαλάρωσης.
- Καθοδήγηση για στόχους και επίλυση καθημερινών προβλημάτων. (π.χ. εργασιακές δυσκολίες, οικογενειακά προβλήματα).
- Ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης και των προσωπικών ικανοτήτων του ατόμου.Η διαδικασία Συμβουλευτικής είναι πιο συγκεκριμένη και περιορίζεται σε μικρότερα χρονικά διαστήματα, με τον Σύμβουλο να παρέχει πρακτικές λύσεις και υποστήριξη για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες.
- Η Ψυχοθεραπεία, αντίθετα, περιλαμβάνει πιο αναλυτικές και βαθείς μεθόδους, με στόχο την κατανόηση και θεραπεία υποκείμενων συναισθηματικών ή ψυχολογικών αιτίων. Ο Ψυχοθεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει μεθόδους όπως:
- Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία, η οποία εξετάζει τα ασυνείδητα συναισθηματικά μοτίβα που προέρχονται από το παρελθόν.
- Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), η οποία αντιμετωπίζει πιο σοβαρές ψυχικές καταστάσεις μέσω αλλαγής σκέψεων και συμπεριφορών.
- Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία, που εστιάζει στην προσωπική ανάπτυξη και την κατανόηση του νοήματος της ζωής.
Η Ψυχοθεραπεία είναι συνήθως πιο διερευνητική και απαιτεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προκειμένου να επιφέρει πιο μόνιμες και ουσιαστικές αλλαγές στην ψυχική κατάσταση του ατόμου.
Διάρκεια και Συχνότητα
Η Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας είναι συνήθως βραχυχρόνια, με την ατομική διαδικασία να διαρκεί λίγους μήνες ή λιγότερο, ανάλογα με τη φύση του προβλήματος. Οι συνεδρίες είναι συχνά εβδομαδιαίες ή ανά δύο εβδομάδες και επικεντρώνονται στην επίλυση άμεσων, συγκεκριμένων ζητημάτων.
Η Ψυχοθεραπεία, από την άλλη, είναι συνήθως πιο μακροχρόνια και απαιτεί περισσότερο χρόνο για να φέρει αποτελέσματα. Οι συνεδρίες μπορεί να είναι εβδομαδιαίες και η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια, ιδιαίτερα όταν το άτομο αντιμετωπίζει πιο σύνθετες ή χρόνιες ψυχικές καταστάσεις.
Εκπαίδευση και Ρόλος του Επαγγελματία
Η Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας συνήθως παρέχεται από επαγγελματίες όπως Σύμβουλους Ψυχικής Υγείας, Κοινωνικούς Λειτουργούς ή Ψυχολόγους, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί να προσφέρουν υποστήριξη και καθοδήγηση για πρακτικά ζητήματα της καθημερινής ζωής. Η εκπαίδευση των Συμβούλων μπορεί να περιλαμβάνει σπουδές στην ψυχολογία, την κοινωνική εργασία ή τη συμβουλευτική, χωρίς να απαιτείται πάντα Κλινική Ψυχολογική Εκπαίδευση.Σκοπός και Τύποι Περιστατικών
Η Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας απευθύνεται κυρίως σε άτομα που αναζητούν υποστήριξη για συγκεκριμένα, άμεσα προβλήματα, τα οποία μπορεί να μην είναι σοβαρά, αλλά επηρεάζουν την καθημερινότητά τους. Οι ενδιαφερόμενοι της Συμβουλευτικής συνήθως αναζητούν βοήθεια για να αντιμετωπίσουν πρακτικά ζητήματα, όπως το άγχος, τις σχέσεις ή τις επαγγελματικές δυσκολίες.
Η Ψυχοθεραπεία, από την άλλη, αφορά άτομα που αντιμετωπίζουν πιο σοβαρές ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, χρόνιο άγχος, διαταραχές προσωπικότητας ή μετατραυματικά προβλήματα. Τα περιστατικά της ψυχοθεραπείας αναζητούν μια πιο βαθειά και συστηματική ανάλυση του εαυτού τους, προκειμένου να κατανοήσουν και να θεραπεύσουν υποκείμενα ψυχολογικά ζητήματα που επηρεάζουν την Ψυχική Υγεία τους.
Συμπέρασμα
Η Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας και η Ψυχοθεραπεία διαφέρουν ως προς τους στόχους τους, τις μεθόδους, τη διάρκεια και τις ανάγκες των περιστατικών τους. Η Συμβουλευτική επικεντρώνεται στη βοήθεια για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων και η διαδικασία της είναι συνήθως πιο βραχυχρόνια και πρακτική. Η Ψυχοθεραπεία, από την άλλη πλευρά, είναι μια πιο διερευνητική διαδικασία, που απαιτεί περισσότερο χρόνο και εστιάζει στην κατανόηση και θεραπεία βαθύτερων ψυχολογικών προβλημάτων. Η επιλογή της κατάλληλης προσέγγισης εξαρτάται από τις ανάγκες και τα προβλήματα του κάθε ατόμου.